IT moet positie heroveren in digitale transformatie
04-07-2017
Laat het niet alleen aan de business!
IT laat zich de kaas van het brood eten in deze nieuwe digitale werkelijkheid. De business neemt de leiding in de digitale transformatie, maar is dat eigenlijk wel wat we willen? Nee toch?
In deze eeuw heeft digitale technologie complete bedrijfstakken veranderd, zoals de muziekindustrie, horeca tot financiële dienstverlening. Bedrijven van elke omvang maken nu hun eigen digitale transformatie mee en brengen IT-innovatie in lijn met hun eigen bedrijfsdoelen. Maar wie neemt de leiding in die opgave? Business of IT? En belangrijker nog: wie zou die leiding moeten nemen?
De business in de voorhoede
De eerste vraag beantwoordt zichzelf. Als digitale transformatie gedefinieerd wordt als een bewust strategisch initiatief dan zal die geleid worden door degenen die de autoriteit hebben om de koers te bepalen, of in ieder geval degenen die daarover kunnen meepraten. Omdat in traditionele bedrijfsstructuren IT ver van de bedrijfsstrategie af stond zijn het vaker de zakelijke leiders die uiteindelijk die initiatieven leidden.
Het zelfde antwoord komt naar boven als we vanuit een ander perspectief kijken naar het woord 'leiden'. Daarbij gaat het niet alleen om de koers uitzetten, maar tevens om die koers vast te houden. Als digitale transformatie gaat om het samen optrekken, denk dan eens wat er gebeurt als business en IT niet samen (kunnen) werken. In een bekend scenario met beperkte IT-middelen en toenemende commerciële doelen kan een dergelijke situatie leiden tot late oplevertijden, gemiste kansen en andere negatieve gevolgen. Niemand zal dat bevallen, maar het is meer frustrerend voor degenen die de eigenaarschap heeft over die zakelijke doelen dat voor IT-leiders, die van nature eerlijk gezegd meer georiënteerd zijn op onderhoud en problemen oplossen dan op innovatie. Daardoor zullen de zakelijke teams eerder geneigd zijn technologie op te tuigen die hen in staat zijn hun doelen na te jagen.
Het is makkelijk je voor te stellen hoe dit in de praktijk uitpakt. Neem een legacy omgeving waarin Jan (of Jantien) van marketing of sales een aanvraag indient bij IT, waarop ze krijgt te horen dat het twee tot drie maanden zal duren om het verzoek te verwerken, laat staan in te plannen. Daardoor zal deze hypothetische zakelijke leider, die zich bevindt in een omgeving van disruptieve bedreigingen en concurrentievoordelen, waarschijnlijk kijken of het kan worden gedaan buiten IT om.
De nieuwe arbeidsgeneratie is vooral geneigd om dergelijke stappen te ondernemen. Zij zijn het meest vertrouwd met digitale technologieën en hebben daar hoge verwachtingen van. Zij zijn immers opgegroeid met snel internet, krachtige mobiele apparaten en de cloud, met daarnaast makkelijk te bedienen tools en apps. Nu millennials de baby-boomers hebben ingehaald als de grootste generatie in de arbeidsmarkt en nu technologie in ieders leven centraal staat, is een digitale toekomst onvermijdelijk.
In ieder geval hebben toekomstgerichte leiders van elke leeftijd meerdere opties om problemen met digitale technologie op te lossen, met of zonder dat de IT-afdeling er van weet of erin assisteert. Ze kunnen marketing automation tools inzetten, migreren naar een cloudgebaseerde CRM, productontwikkeling verhuizen naar een publieke cloud sandbox, een online winkel openen, big data analyses uitproberen en meer. Als die initiatieven een kritieke massa bereiken kunnen zakelijke leiders die verzamelen in een meer samenhangende aanpak binnen de digitale transformatie.
Maar tot nu toe staan de business-leiders van de organisatie in de voorhoede. Het voorbeeld van Jantien (of Jan) die een digitale strategie laat ontstaan is niet puur hypothetisch. Een onder van IDC in de Europese markt wees bijvoorbeeld uit dat 72 procent van alle digitale transformaties door de business werd geleid. De overige 28 procent kwam vanuit IT. De resultaten kunnen per regio en per industrie wat variëren, maar de trend dat de business de kar trekt is duidelijk. En dat brengt ons tot de volgende vraag: wie zou de digitale transformatie nu eigenlijk moeten leiden?
De juiste rol van IT
Het zal geen verrassing zijn dat ik een gat zie tussen wie de digitale transformatie leidt en wie dat zou moeten doen. En als een ervaren tech-pro en huidige leider bij de Amerikaanse divisie van een van 's werelds grootste ICT-organisaties zou ik van vooringenomenheid kunnen worden beticht.
Overweeg dit eens. Er zijn valide redenen voor IT om de leiderschapsrol in digitale transformatie te nemen. Laten we eens kijken naar een bekend probleem in de alignment. Veel bedrijven zijn tegenwoordig verdeeld tussen legacy en parallelle "schaduw-IT" infrastructuren vanwege de persoonlijke devices en applicaties van individuele werknemers tot aan clouddiensten die door complete afdelingen in gebruik zijn genomen. Dat werpt vragen op over de efficiëntie, de beveiliging en de standaarden.
Om die en andere problemen aan te pakken die uit de kloof tussen business en technologie zijn ontstaan moet IT op zijn minst op gelijke voet de verbinding zoeken met andere leiders die verantwoordelijk zijn voor het vormgeven van een gedeelde strategie.
En wat betreft de tegenwerping dat een logge en trage IT-afdeling niet in staat is om belangrijke groeistrategieën te ondersteunen: die perceptie kan juist zijn, maar dat is een reden temeer voor IT om zijn eigen transformatie te ondergaan. Door samen te werken met managed service providers en gevalideerde en al lopende digitale initiatieven over te nemen, kan IT zijn rol als onderhoudsdienst van zich afschudden en meer ruimte creëren om echt een innovatiemotor te zijn. Met de juiste structuur staat een moderne IT-afdeling niet alleen op gelijke voet met andere businessunits, maar ook als leider in de domeinen waar dat ook zo zou moeten zijn.
De vraag wordt dan: waar is IT goed in? Het antwoord hierop is in de loop der tijd veranderd. Op een zeker moment was IT duidelijk de expert in e-mailservermanagement en clientsoftware-updates. Nu cloudgebaseerde automatisering die en andere routinetaken heeft overgenomen, is dit niet meer zo. In de kern vertaalt digital zich echter in eenen en nullen, oftewel data. Digitale transformatie is dus verbonden met datamanagement en IT-leiders zijn juist gekwalificeerd om hierin hun kennis in te brengen over gerelateerde kansen en bedreigingen.
Welke zakelijke functies zijn het meest geschikt voor welke soort technologie in rekenkracht, opslag en transport? Een urgente vraag tegenwoordig is hoe je de diverse soorten clouds kan inzetten voor een brede mix aan applicaties. Het migreren van een ERP-systeem naar de cloud bijvoorbeeld is een compleet ander scenario dan het creëren, beta-testen en uitrollen van een IoT-applicatie. In het eerste geval heb je met een gevirtualiseerde applicatie - ERP of anders - nog steeds te maken met (zelfs traditionele) taken als installatie, documentatie, bescherming etc. De andere applicatie, waarschijnlijk cloud-native, kan verregaand geautomatiseerd worden en werkt binnen een meer dynamische omgeving.
De eerste onder gelijken
Zakelijke leiders hebben nog steeds de neiging om voorop te willen lopen in initiatieven op het gebied van digitale transformatie, meer in ieder geval dan IT-leiders dat hebben. Dat komt door de consumerization van technologie en IT's plakkende reputatie als weinig wendbare poortwachter.
Dat patroon zal veranderen. Zonder de positie van de zakelijke leiders aan te tasten zouden IT-leiders minstens betrokken moeten zijn in het vormgeven van de bedrijfsstrategie. In technische zaken moeten ze een leidende rol hebben. Nu managed service providers en andere partners de last van routinetaken en onderhoud verlichten, hebben ze een meer ruimte voor actie. De juiste platforms en tools kunnen hen de data, het zicht en het management geven die nodig is in het optimaliseren van digitale transformatie, waardoor bedrijven in staat zijn zelf een disruptieve kracht te zijn.
CIO.NL Jeffrey Bannister