Duurzame ICT nu nog urgenter

29-10-2009

"Duurzame ict is nog sterker dan voor de crisis 'need to have'.
De noodzaak om met duurzame oplossingen te komen is alleen maar groter geworden."

Mark Frequin, directeur-generaal Energie en Telecom van het Ministerie van Economische Zaken opent op woensdag 25 november het congres Greening the Enterprise 3.0 in Media Plaza te Utrecht. Aan de vooravond daarvan vroegen we Frequin hoe het is gesteld met de 'vergroening' in de sectoren in zijn portefeuille: energie en ict/telecom. En welke invloed uitgaat van de economische crisis.

Of duurzame ict klappen heeft opgelopen in de economische crisis en een 'nice to have'-status heeft gekregen? Het antwoord van Mark Frequin, directeur-generaal Energie en Telecom van het Ministerie van Economische Zaken, op die stelling is gedecideerd en ontkennend.

De ict-sector verkeert daarbij in de unieke positie tegelijk 'part of the problem' en 'part of the solution' te zijn. "De ict-sector is door een groeiend elektriciteitsgebruik medeverantwoordelijk voor de toenemende CO2-uitstoot. En het probleem wordt groter (zie kader). Maar tegelijkertijd zal een aanzienlijk deel van de oplossing van dat probleem uit diezelfde ict-sector moeten komen.

Voor het rijden met elektrische auto's is goede telecommunicatie en een slim elektranet onmisbaar: daar heb je ict bij nodig. Voor een slimme elektrameter, daar heb je ict bij nodig. Net als voor een smart grid en voor smart living. We kunnen dat niet zonder ict of telecom: het netwerk, de toepassingen en het gebruik."

Meerjarenafspraak

Maar ook elders aan de verbruikskant valt nog een wereld te winnen. Frequin memoreert een aantal initiatieven die vanuit de ict-bedrijfstak worden ontplooid om de energie-efficiency van ict te verhogen, vaak gestimuleerd door de Europese en Nederlandse overheid. In het kader van de Ecodesign-wetgeving van de Europese Unie is begin dit jaar een stand-by verordening van kracht geworden.

In 2008 kon van het ict-gerelateerde elektriciteitsverbruik in huishoudens nog 22 procent worden toegeschreven aan stand-by gebruik van apparatuur. "Dat percentage zal door de verordening dalen tot 6 procent, ofwel een afname van tenminste 1 TWh per jaar." Binnenkort komt er wetgeving voor de maximale vermogensvraag van televisieapparatuur.

In een tweede initiatief heeft brancheorganisatie ICT~Office zich door het tekenen van een meerjarenafspraak (MJA) gecommitteerd tot 2020 jaarlijks twee procent energie-efficiënter te worden. "We hebben de kick-off van het MJA beleefd in april 2009, met zestien ict-bedrijven. Voor het einde van dit jaar verwachten we dat 80 procent van het energieverbruik in de ict onder de afspraak zal vallen.

Dat geeft de ict de kans een bijdrage aan de oplossing te leveren. We hebben afgesproken dat tweederde van de besparing zal worden gerealiseerd in de eigen sector, en eenderde buiten de eigen sector in de keten. We blijven het bereiken van deze doelstellingen monitoren en vergelijken de resultaten in de ict-sector met die in andere sectoren."

Een derde initiatief wordt gememoreerd in de Energiemonitor ICT 2008. De Dienst Milieu en Bouwtoezicht in Amsterdam neemt efficiency-eisen op in de aanvraag voor de bouwvergunning van datacenters. Dat zal leiden tot het realiseren van zeer efficiënte koelinstallaties in die centers. "Omdat zich in de regio Amsterdam veel datacenters bevinden is het energiebesparende effect van deze maatregel significant," aldus het rapport.

Materiaalgebruik

De nadruk in de beleidsdoelstellingen ligt erg sterk op energie-efficiency en veel minder op duurzaam materiaalgebruik. Frequin: "Dat is een terechte observatie. Toch is het wel degelijk een issue in ons beleid en hebben we verduurzaming hoog in ons vaandel staan. Het maakt alleen niet expliciet deel uit van de meerjarenafspraak met de ict-sector omdat duurzaamheid van materialen geregeld wordt in de Ecodesign-richtlijn van de EU en in de labellingvoorschriften van ict-apparatuur."

Ict speelt in de oplossingssfeer een belangrijke rol bij het terugdringen van de mobiliteit, zegt Frequin. "Natuurlijk moeten we de mobiliteitsproblematiek aanpakken met slimmere auto's en informatie over de kans op een file. Maar het echte antwoord zit natuurlijk in het terugdringen van mobiliteit.

Teleconferencing, waar Cisco, HP, Microsoft en IBM actief in zijn, kan zeker bijdragen aan een dergelijke oplossing. Net als telewerken, waar de ict-sector het goede voorbeeld geeft. E-factureren zie ik eerder als een technologie om de administratieve lasten terug te dringen. Factureren kan met het online uitwisselen van gegevens inderdaad slimmer en makkelijker. Maar de vraag is of dat ook de duurzaamheid zal bevorderen. Het papierloze kantoor is immers ook nog ver weg."

Groot groen datacenter

We leggen de vraag voor of het 'vergroenen' van datacenters, notoire stroomvreters als dat zijn, niet is te realiseren door het opzetten van één groot, modern (en groen) datacenter. Liever niet op één locatie, denkt Frequin. Dat is vragen om moeilijkheden met beveiliging en garanties voor continuïteit.

"Maar een virtueel datacenter vanaf verschillende fysieke locaties, daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Bedenk daarbij wel dat bedrijven zelf hun beslissingen nemen waar en hoe ze hun datacenters opzetten."

"Als we van Nederland de digitale uitvalsbasis willen maken voor ondernemingen die Europa willen veroveren (à la de haven van Rotterdam, Schiphol en AMS-IX) kunnen we beter terugvallen op onze traditionele vestigingsvoordelen. Dan denk ik aan de fysieke ligging van ons land, de internationale kabelverbindingen, het kennisniveau van onze mensen, de cultureel hoogwaardige omgeving, het gunstige fiscale regime en de stabiliteit en continuïteit van ons politieke en juridische bestel."

Frequin is optimistisch gestemd over de kansen op vergroening van ict-onderneming en de ict-keten. "De noodzaak is er én het momentum is er. Het is een gedeeld belang van de consument, de sector en de consument. Natuurlijk zijn er dilemma's op te lossen, zowel voor de eindgebruiker als voor de producent. Maar we moeten niet denken dat we uniek zijn in de ict-bedrijfstak: in andere sectoren worstelt men heus met vergelijkbare vraagstukken."

IT Executive  Mark Frequin, DG Energie en Telecom

Index